Đá hoa cương hay còn gọi là Đá granite, là một loại đá mácma xâm nhập phổ biến có thành phần axít. Granite có kiến trúc hạt trung tới thô, khi có các tinh thể lớn hơn nằm nổi bật trong đá thì gọi là kiến trúc porphia hay nổi ban. Đá hoa cương – Granite có màu hồng đến xám tối hoặc thậm chí màu đen, tùy thuộc vào thành phần hóa học và khoáng vật cấu tạo nên đá. Các khối granit lộ ra trên mặt đất ở dạng khối và có xu hướng tròn cạnh khi bị phong hóa. Granite đôi khi xuất hiện ở dạng trũng tròn được bao bọc bởi các dãy đồi được hình thành từ quá trình biến chất tiếp xúc nhiệt hay sừng hóa.
Từ thời cổ đại, đá hoa cương được sử dụng để xây dựng Kim tự tháp đỏ của Ai Cập (thế kỷ 26 trước Công Nguyên), được đặt tên bởi bề mặt đá granit có sắc đỏ nhạt lộ ra trên mặt, là kim tự tháp lớn thứ 3 ở Ai Cập. Kim tự tháp của Menkaure, cũng cùng tuổi với kim tự tháp trên, được làm từ các khối đá vôi và granit. Bên trong Kim tự tháp lớn của Giza (2580 TCN) chứa một cái quan tài lớn bằng granit được trang trí bằng “granit đỏ Aswan”. Kim tự tháp đen bị phá hủy gần như hoàn toàn cùng thời với Amenemhat III, khi đó được làm bằng granit được đánh bóng, ngày nay được trưng bày tại sảnh chính của Bảo tàng Ai Cập tại Cairo. Ngoài ra, người Ai Cập cổ đại còn dùng granit làm cột, giá cửa, ngạch cửa, chốt cửa, tường và lót nền nhà. Làm thế nào để lấy được các khối granit mà vẫn còn nguyên vẹn từ thời các Pharaong vẫn là một câu hỏi lớn đối với giới khoa học và lịch sử.
Vào thế kỷ 11, các ngôi đền Hindu lớn ở miền Nam Ấn Độ, được xây dựng từ thời vua Rajaraja Chola I, cũng được làm bằng các khối đá hoa cương lớn. Khối lượng granit được sử dụng rất nhiều trong các kiến trúc này và có thể so sánh với Kim tự tháp lớn của Giza.
Nguồn gốc đá hoa cương trên thế giới
- Bắt nguồn từ magma
- Đá hoa cương hình thành từ quá trình làm nguội và kết tinh của magma nóng chảy dưới lòng đất. Khi magma nguội dần, các khoáng chất kết tinh lại, tạo nên cấu trúc hạt tinh thể đặc trưng của đá granite.
- Thành phần chính của đá gồm thạch anh, feldspar (orthoclase, plagioclase), và mica (biotite hoặc muscovite). Những khoáng chất này tạo nên màu sắc và vân đá đặc trưng.
- Các khu vực khai thác đá hoa cương lớn
- Brazil: Nổi tiếng với các mỏ đá granite màu sắc đa dạng, từ trắng, xanh, đến hồng. Đây là một trong những nhà cung cấp đá hoa cương lớn nhất thế giới.
- Ấn Độ: Cung cấp nhiều loại đá granite với màu sắc phong phú, từ đen, xám, đỏ đến xanh lục. Đặc biệt, đá Absolute Black từ Ấn Độ rất được ưa chuộng.
- Trung Quốc: Là một trong những quốc gia sản xuất và xuất khẩu đá hoa cương lớn nhất. Đá granite Trung Quốc nổi bật với giá cả phải chăng và chất lượng ổn định.
- Ý: Ngoài đá cẩm thạch nổi tiếng, Ý cũng có nhiều mỏ đá hoa cương, đặc biệt là các loại đá màu trắng và xám.
- Nam Phi và Na Uy: Nổi tiếng với các loại đá granite có màu sắc đặc biệt, như màu đen và xanh lục.
- Việt Nam
- Tại Việt Nam, đá hoa cương được khai thác chủ yếu ở các tỉnh như Bình Định, Khánh Hòa, Nghệ An, và Thanh Hóa. Đá granite Việt Nam có đặc điểm bền, chắc, và vân đá đẹp, thường được dùng cho các công trình xây dựng trong nước và xuất khẩu.
Lịch sử sử dụng đá hoa cương
- Đá hoa cương đã được con người sử dụng từ hàng ngàn năm trước, đặc biệt là trong các công trình kiến trúc và tượng đài lớn. Người Ai Cập cổ đại đã dùng đá granite để xây dựng các công trình như đền thờ, tượng đài, và quan tài.
- Trong thời kỳ cổ đại, đá granite cũng được sử dụng tại La Mã để xây dựng các cột trụ và công trình kiến trúc quan trọng.
- Ngày nay, đá hoa cương được sử dụng rộng rãi trong xây dựng nội ngoại thất, từ lát sàn, ốp tường, đến mặt bàn bếp, nhờ vào độ bền cao và vẻ đẹp sang trọng.
Đá hoa cương trong xây dựng ngày nay
Với sự phát triển trong kỹ thuật khai thác đá. Tận dụng những lợi thế của đá hoa cương, các kiến trúc sư đã sử dụng mạnh mẽ chất liệu đá trong thiết kế của mình để đem lại những công trình tuyệt mỹ. Ứng dụng rộng rãi nhất là sử dụng đá hoa cương làm bếp, bàn ăn. Với độ cứng và độ chịu nhiệt cao, đảm bảo căn bếp luôn giữ được vẻ sáng bóng và dễ chùi rửa khi nấu nướng
Trong không gian bếp thiết kế hiện đại mang phong cách Châu Âu. Sự kết hợp các thiết bị nhà bếp với đá granite là hoàn hảo. Tùy theo màu sắc và thiết kế tổng thể của ngôi nhà, gia chủ hoàn toàn có thể lựa chọn nhiều loại đá với nhiều màu sắc và vân đá khác nhau. Sự lựa chọn này có thể theo phong cách cổ điển, hiện đại, hay đem lại đặc trưng của một vùng hoặc khu vực nào đó trên thế giới.